TÜBİTAK-BİDEB bünyesindeki 2237-A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği Programı kapsamında da “Deprem Özel Çağrısı” ile düzenlenmesi planlanan bu eğitimin amacı, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi ve diğer üniversitelerdeki İnşaat Bölümü öğrencilerine yönelik hasar tespit eğitimi vermek ve olası bir depreme karşın hasar tespiti yapılırken nelere dikkat edileceği başlıklar halinde alanında uzman akademisyenler tarafından eğitim verilecektir.
Ülkemizde yaşanan depremler sonucunda yapılarda meydana gelen hasar durumlarını belirlemeye yönelik yöntem geliştirme çalışmaları Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile ODTÜ’nün 1990 yılında yaptığı ortak çalışmaya dayanmaktadır. 1999 Marmara depreminin ardından ise DASK’ın kurulmasıyla 2000’li yılların başında Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde bulunan bir grup akademisyen tarafından hasar tespit çalışmalarının yapılabilmesi için yeni bir yöntem geliştirilmiştir. Belirlenen tüm yöntemlerle yapılan çalışmalarda ortak olan değerlendirme kriteri yapısal elemanlar üzerinden hasar durumunun tespit edilmesi yönünde olmuş olup nihai durumda karar noktasında göreceli durumları ortadan kaldırmak istenmektedir.
Hasar tespitinde AFAD tarafından hasar durumları 5 başlık altında incelenmiştir. Bunlar sırası ile aşağıda açıklanmıştır.
Hasarsız binalar: Deprem nedeniyle herhangi bir hasar meydana gelmeyen binadır. (Depremden önce oluşan binadaki hasarlar ve kusurlar değerlendirilmez.) Binanın kullanılmasında bir sakınca yoktur.
Hafif Hasarlı Binalar: Yapısal olmayan elemanlar değerlendirme dışıdır. Yapısal elemanlarda 0.5 mm’den küçük çatlakların (A Tipi Hasar) ayrıca 0.5 mm ile 3 mm arasında çatlak bulunan en fazla 3 yapısal elemanın (B Tipi Hasar) bulunduğu yapıları tarif etmektedir.
Orta Hasarlı Binalar: Yapısal olmayan elemanlar değerlendirme dışıdır. Yapısal elemanları hasar alan ancak yapılan değerlendirmede hafif veya ağır hasarlı olarak sınıflandırılamayan yapılar orta hasarlı yapılar olarak tarif edilmektedir.
Ağır Hasarlı Binalar: Yapısal olmayan elemanlar değerlendirme dışıdır. En az 2 yapısal elamanda 3 mm’yi aşan çatlak ve kabuk atması (C tipi hasar) veya en az 1 elemanda 3 mm’yi aşan çatlak ve donatı burkulması (D tipi hasar) olan yapıları tarif etmektedir.
Acil Yıkılacak Binalar: Deprem nedeniyle binanın taşıyıcı elamanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek kısmen veya tamamen yıkıldığı binalardır. Hiçbir şekilde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemez ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemez.
Bu eğitim kapsamında belirlenen eğitmenler özellikle Kahramanmaraş merkezli depremlerde bölgede hasar tespit uzmanı olarak görev almış akademisyenlerden seçilmiştir. Olası bir deprem durumu için donanımlı teknik personellerin bu tip durumlar için sahada aktif olarak görev yapabilmeleri bu eğitimin önemini ortaya koymaktadır.