Hamd âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)’e, onun âl ve ashâbına olsun. İlim, insanoğlunun yeryüzünde halifelik yetkisini elde etmesini sağlayan ilk anahtarıdır. Nitekim insan, bu önemli yetki sayesinde Allah’ın yarattığı diğer varlıklardan farklı olmuştur.
Hayatın gereklilikleri ve sürekli gelişimiyle birlikte insanoğlunun bireysel ve toplumsal hayatında da bir takım değişiklikler meydana gelmiştir. İnsanoğlu bunun bir sonucu olarak medenî ve ilmî ilerlemeye öncülük yapmış, böylece kendi kimliğini gerçekleştirmiş ve buna katkı sağlayan bilimsel çalışmalara imza atmıştır.
İnsanoğlunun ortaya koyduğu bilimsel çalışmaları, geliştirdiği kültür, edebiyat, sanat ve tarih şuuru zamanla farklı medeniyetlerin oluşmasını sağlamış, diğer varlıklara oranla Allah'ın halifelik yetkisi vermesinin hikmetlerine münasip bir konumu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte güçlü ve zayıf yönlerinin tespit edilmesi gayesiyle medeniyetin eleştirilmesi, medeniyet yapısının dayandığı temellerin sağlam olarak kalmasının esaslarındandır. Bunun sağlanması için de bilimsel çalışmalara doğruyu hâkim kılacak olan İslami bir bakış açısının geliştirilmesi gerekmektedir. Zira medeniyetlerin değerlendirilmesinde en hayırlı bakış açısı İslam’ın insanlığa sunduğu bakış açısıdır. Diğer bir açıdan bakıldığında insanoğlunun yerkürede sürdürdüğü hayat serüveninde gerçekleşen değişimler sadece bireysel çapta sürdürülmemekte, bunun yanında toplumsal çapta da devam etmektedir. Buna göre insan, yeryüzündeki yaşamında tek başına yaşamamakta, insanlığın tüm tabakaları da kendisine yoldaşlık etmektedir. Yaşamın her alanında da insanoğunun imza attığı çok yönlü değişimler hayata değer ve kıymet kazandırmaktadır. İşte bu değişimler arasında mevcut farklı ilişkileri tesbit etme konusunda en güzel ölçü, bunların Hikmet Sahibi olan Allah’ın insanlara gönderdiği İslam Dininin haiz olduğu usul ve esaslarına uyumlu hale getirilmiş olmasıdır.
İslam'ın bu değişimler, gelişmeler ve aralarındaki ilişkiler konusundaki en önemli katkısı ise işe ilmi boyut kazandırarak hayata anlam katmasıdır. Böylece İslam insan hayatında etkili oluğu andan beri insanları bilimsel çalışmalara teşvik etmiştir.
Şu da bir gerçektir ki, insanla alakalı bilimsel çalışmalar ile dünya hayatındaki değişimler arasında etkileşim söz konusu olabilmektedir. Bu durumda olumlu değişimler bilimsel çalışmaları etkileyip onlara gelişim ve ilerleme kazandırırken olumsuz değişimler de insanın hayatını ve çalışmalarını olumsuz şekilde etkilemekte, zamanla insanın geliştirdiği bilimsel tecrübeyi zayıflatmakta, bilim ekseninde gelişen medeniyetin çökmesine neden olmaktadır.
İşte buraya kadar belirtilen hususlardan dolayı İmâm-ı Âzam Fakültesi (Irak) ile Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi İşbiriliği ile düzenlenecek sempozyumumuzun başlığı “Uluslararası Ortak İnsani ve İslami Çalışmalar Sempozyumu” olarak belirlenmiştir. Sempozyumumuzda bu sene ele alınacak konu ise araştırmacıların, akademisyenlerin, aydın ve düşünürlerin ferdî ve toplumsal anlamda doğru yolu göstermelerine kapı aralaması adına “İslam Şeriatı Işığında Beşeri Çalışmalar ve Dünyadaki Değişimler” olarak belirlenmiştir.
SEMPOZYUM KONULARI
1. İslam Şeriatının Temel Kaynaklarında hayat, hayatın değişimleri ve musibetleri.
2. İnsan kimliğinin ve benliğinin oluşumunda hayattaki değişikliklerin tesiri
3. Siyasi, Sosyal, Ekonomik, Sağlıksal Değişimlerin Şer'i Ahkamın Değişmesi Üzerindeki Etkileri
4. İnsan Yaşamında Görülen Değişikliklerin Adliyenin ve Adli Hükümlerin Değişmesi Üzerindeki Etkileri
5. İnsani ve Beşeri Araştırmaların Gelişmesinde İslam Şeriatinin Temel İlkelerinin Tesiri
6. Eğitim Kurumları ile Dini Müsseseler ve Bunların İnsan Yaşamında Görülen Değişimler Üzerindeki Etkileri
7. İnsan Yaşamında Görülen Değişimler ve Bunların Arap Dili ve Edebiyatı İle İlgili Çalışmalar Üzerindeki Tesirleri
8. İnsan Hayatında Görülen Değişimlerin İletişim Araçları Üzerindeki Tesirleri ve Bu Araçların Beşeri Faaliyetlere Etkileri
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
الديباجة:
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدُ لله ربِّ العالمين، والصلاةُ والسلامُ علىالنَّبِيِّ محمدٍ r ، وعلى آلِهِ وصحبِهِ أجمعين... أمّا بعد... فإنّ العلم كان أوّل مفتاح نالت به البشرية الخلافة على الأرض، وبه تميزت عن كل مخلوقات الله تعالى، ومع متطلبات الحياة وتطورها بدأ الإنسان يؤسس الدراسات الإنسانية التي تعمل على بناء الإنسان بما يؤهله لقيادة التقدم العلمي والحضاري في كل أرجاء الأرض، ومن أُسس بقاء البناء الحضاري بناءً سليمًا أن يتعرض إلى النقد لتتبيّن مكامن القوّة والضعف فيه، وخير منظار نقد يسلط الضوء على هذه الدراسات هو منظار الشريعة الإسلامية، هذا من جهة، ومن جهة أخرى فإنّ الحضارة الإنسانية في جملتها تحيط بهامتغيرات حياتية ترافق الإنسان في كل شؤونه وأوقاته، وأنّ خير مقياس للتعامل مع هذه المتغيرات أن تعرض على أصول الشريعة وثوابتها، بما يجعل الإنسان يسير على وفق منهج الشارع الحكيم.
وقد تكون هنالك علاقة تأثير وتأثر بين الدراسات الإنسانية والمتغيرات الحياتية، فالمتغيرات الإيجابية تؤثر في الدراسات فتكسبها نموًّا وتطورًا، وأمّا المتغيرات السلبية فتؤثر في الدراسات فتكسبها ضعفًا وانحدارًا.
ولهذا كلِّه جاء عنوان مؤتمرنا الدولي المشترك موسومًا بـــ(الدراسات الإنسانية والمتغيرات الحياتية في ضوء الشريعة الإسلامية) ليفتح باب المشاركة أمام العلماء من أساتذة، ومفكرين؛ لتسطر أناملهم أبحاثًا ترسم للفرد والمجتمع سُبل الرُّشد؛لمواجهة معترك الحياة ومتغيراتها.
محاور المؤتمر:
المحور الأول: الحياة.. متغيراتها، ونوازلها في نصوص الشريعة الإسلامية.
المحور الثاني: أثر المتغيرات الحياتية في بناء الكيان الإنساني.
المحور الثالث: أثر المتغيرات السياسية، والاجتماعية، والاقتصادية، والصحية، على الأحكام الشرعية.
المحور الرابع: القضاء والأحكام القضائية على وفق التغيرات الحياتية.
المحور الخامس: أثر مبادئ الشريعة الإسلامية في تطور الدراسات الإنسانية.
المحور السادس: المؤسسات التعليمية، والدينية.. ودورها في مواكبة المتغيرات الحياتية.
المحور السابع: المتغيرات الحياتية أثرهاعلى دراسات اللغة العربية، وآدابها.
المحور الثامن: أثر المتغيرات الحياتية علىوسائل الإعلام.. وانعكاساتها على الجانب الإنساني.